Osmanlı'nın şanlı...

Trabzon da Nostalji 2

Osmanlı’nın şanlı padişahlarından Fatih Sultan Mehmet Han’ın fethettiği, Yavuz Sultan Selim Han’ın valilik yapıp yönettiği, Kanuni Sultan Süleyman Han’ın doğup büyüyüp ilim irfan aldığı bu güzel şehir Trabzon’da nostalji yapmaya devam edeceğim.

Bugün 50 yıl önce Hızırbey, Yalı, Kurtuluş mahallerinde dokuma tezgâhlarının bol olduğu günlerde dokumacılar bir araya gelip bir kooperatif kurmuşlar. Müdür olarak (İstanbul üniversitesi yer bilimleri fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Okay Gürpınar’ın) babası merhum Kazım Gürpınar’ı atarlar. Polis emeklisi Kazım Efendi İstanbul ve bazı şehirlerden toptan iplik alıyor, şehre getiriyor, isteyene vadeli malı getirdiği zaman fiyatını düşmek üzere teslim ediyor. Dokunan fanila takımını başta KKK olmak üzere emniyete, hastanelere pazarlıyor ve satıyor. Kooperatifin sermayesi büyüyor, kooperatifin merkezi ise Moloz’da (Faroz’lu göbek Salih’in) beşel bisküvi fabrikasının hemen karşısındaki fabrika. Bugün Mumhane önünde süpürgecilerin üstünde ustabaşı kız kardeşi Ayşe Özbey 100 bayan çalıştırıyor. Çoğu Faroz’lu akşama iş çıkışı iki yumak iplik alıyor eve getiriyor annesi sabaha kadar fanila takımını dokuyup bitiriyor, sabah işe gelirken yanında getirip kooperatife teslim ediyor nakit parayı alıyor. Çarşıda kadınlar pazarından alışverişini yapıp eve dönüyor. Kendisi de fabrikada kutu saç kutu bisküvit imal ediyor. Zamanla aile Samsun’da bir fabrika daha açıyor etrafındaki vilayetlere kutu bisküvi pazarlıyor ve büyükler göçüyor küçükler işi devam ettiremiyor ve kapatıyor. Ya iplik kooperatifi, oda zamanla beklediği ilgiyi bulamayınca kapanıyor.

İşte o günlerde Trabzon’da bir grup iş adamı da Arsin’de arazi alıp Kuzey mobilya ve Kuzey süngeri kuruyorlar. Şirket tüm Türkiye’ye mobilya pazarlıyor, yüzlerce işçi çalıştırıyor. İnegöl’de mobilyanın M2 si yok iken Trabzon mobilyada öncü. Bunu gören bir grup işadamı da Trabzon Giyim Sanayisini kalkınma bankası ile ortak kuruyor. Yüzlerce işçi çalıştırıyor. Ehliyetsiz İdareciler ve müdürler bu çok ortaklı şirketleri sırayla batırdılar.

1960’lı yıllarda Trabzon’da bir çimento fabrikası kurmaya hükümet karar veriyor.  Merhum başbakan Süleyman Demirel temelini atıyor. Fabrika çok kısa zamanda 300 işçi işe alıyor ve 30 vilayete çimento satıyor. Kar eden fabrika ANAP’lı yıllarda uzan grubuna satılıyor. Adamlar kuruş vergi vermiyor, katakulli ile fabrikayı Rumeli gruba satıyorlar. Adı da değişiyor… AKP gelir gelmez TMSF yoluyla fabrikaya el koyuyor sonra da yeniden satıyorlar. Aşkale grup büyük paralar verip fabrikayı satın alıyor TMSF parayı alıp Uzan’ların borcundan düşüyor. Aşkale grup fabrikayı filitresinden değirmenine kadar yeniliyor. Fabrika çevreye zarar vermeyecek hale getiriliyor… Grup fabrikanın etrafından epeyce arazi satın alıp koruma bandı oluşturuyor. Ülkenin cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan İzmit, Ankara, Elazığ, Van’ın ortasındaki çimento fabrikalarını görmüyor Trabzon çimentoyu kapatalım diyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan aslında haklı çünkü bu şehirde kapatmak moda. Bu moda son 50 yıldır sürüyor… Hiç değişmiyor! Bir tek fabrika açan yok! Kapatan çok…

Kapatın gitsin ama olan bu millete oluyor… Bu müdürler köşe dönerken bu şehrin evlatları işsiz kalıyor ve bu şehri terk etmek zorunda bırakılıyor.

Sonra birileri çıkıp büyükşehirlere göçü sorguluyor!

İşte bir kez yazdım alın inceleyin de Prof. olun!