1966'dan Bugüne Samsun!...

Samsun İlçelerin Sosyo Ekonomik Gelişmişlik Endeksi (Sege) Verilerine Göre 1966’dan Bugüne Kıyaslaması
Geçtiğimiz günlerde T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü Türkiye’deki 973 ilçenin SEGE yani Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksini yayınladı.
İlçelerin SEGE verilerine 1966, 1981, 1985, 1996, 2004, 2017 ve 2022 yıllarında derlenmiş ve verilere bağlı sıralamalar yayınlanmış.
Bu verilere www.sanayi.gov.tr adresinden ulaşmak mümkün!
Bu verilerin hesaplama kriterleri ve yöntemleri yıllara göre farklılıklar gösterse de kendi döneminde sağlıklı verilerle işlenerek sıralamalar yapılmış.
Diğer bir konu da ilçe sayıları. Verileri değerlendirirken o yıllardaki ilçe sayılarına da dikkat etmek gerekir.
Şimdi Samsun ve ilçelerine dair SEGE verilerine bakmaya başlayalım. SAMSUN SEGE Sıralama SEGE 1963 23 SEGE 1964 20 SEGE 1965 14 SEGE 1966 13 SEGE 1967 12 SEGE 1968 13 SEGE 1969 13 SEGE 1970 14 SEGE 1980 17 SEGE 1985 29 SEGE 1991 33 SEGE 1996 35 SEGE 2003 33 SEGE 2011 33 SEGE 2017 31 Samsun için en iyi sıralama 12. sıra ile 1967 yılında görülüyor. En kötü sıralama ise 1996 yılında 35. sıra. Samsun’da 1980 sonrası hızlı bir gerileme olmuş. 2003 sonrasında 2 sıra yükselme olsa da 1980 öncesi sıralamalara yaklaşamamış.
Bu durumun benzeri de Samsun İlçeleri için geçerli. SAMSUN 1966-2022 SEGE İLÇELER SIRALAMASI İLÇE SEGE 1966 SEGE 1981 SEGE 1985 SEGE 1996 SEGE 2004 SEGE 2017 SEGE 2022 Atakum           66 60 İlkadım           65 91 Tekkeköy       428 226 193 191 Canik           284 210 Bafra 112 64 225 166 204 247 269 Çarşamba 351 166 383 189 282 371 344 Havza 23 249 358 225 523 469 384 19 Mayıs       511 168 344 394 Terme 461 195 382 240 436 451 438 Ladik 75 310 387 524 459 340 469 Kavak 352 175 487 637 475 463 513 Alaçam 222 213 418 580 645 554 565 Vezirköprü 269 366 465 333 710 573 666 Yakakent       646 581 559 667 Salıpazarı       736 761 657 800 Asarcık       773 796 723 810 Ayvacık       778 789 790 829 Merkez   9 21 15 25                     TR ilçe sayısı 573 612 616 858 872 963 973 1966 yılı SEGE verilerinde Samsun Merkez’e dair bir bilgi olmamasına rağmen 573 ilçe içerisinde Havza ilçesinin 23. sırada olması dikkat çekici. Havza için bu sıralama o yıllara göre yüksek ve iyi bir sıralama. Ladik ise bu yıllarda 75. sırada. Terme ise 461. olarak son sırada.
1981 yılı SEGE verilerinde Samsun Merkez ilçe 9. sıra gibi Türkiye’deki 612 ilçe içerisinde çok iyi bir konumda. Bafra ise 64. sırada ve bir önceki veri ve sıralamalara göre hak ettiği sıralamayı almış görünüyor. İlçeler içerisinde il içi son sırayı da 366. sıra ile Vezirköprü yer almış.
1985 yılı SEGE verilerinde Samsun Merkez ilçe 21. sıraya gerilemiş. Bafra ise 4 yıl içerisinde 161 sıra gerileyerek 616 ilçe içerisinde 225. olmuş. Vezirköprü de 465. sıraya gerilemiş.
1996 yılına geldiğimizde ilçe sayısının 616’dan 858’e çıktığını ve Samsun için yeni ilçelerin listeye eklendiğini görüyoruz. Samsun Merkez ilçe 6 sıra yükselerek 21. sıraya gelse de ilçeler sıralamada ciddi düşüşler yaşamış. Bafra, 166. sırada Merkez ilçe haricinde en üst sıralarda olurken en düşük sıralama 778. sıra ile yeni ilçe olan Ayvacık olmuş. Yeni ilçe olanlardan en üst sırada ise Tekkeköy yer alıyor ve 428. sırada.
2004 yılında yeni kurulan Tekkeköy ve 19 Mayıs ilçelerinde bir önceki verilere göre sıralamada ciddi yükselmeler olsa da diğer ilçelerde büyük değişimler olmadığı gibi düşüşler görülüyor. 2004 yılında Merkez ilçe 25. sırada iken yeni ilçe olan 19 Mayıs ilçesi 343 sıra yükselerek 168. sıraya yerleşmiş. Sonuncu sırayı ise yine Ayvacık ilçesi 789. olarak almış.
2017 SEGE verilerine merkez ilçe olarak İlkadım, Atakum ve Canik ilçeleri eklenmiş. İlkadım ilçesi 65. ve Atakum ilçesi 66. sıradan listeye girmiş. Bir önceki verilere göre 176 sıra gerileyen 19 Mayıs ilçesi ise 344. sıraya gelmiş. Ayvacık ilçesi ise yine en düşük sıralamayı alarak 790. sırayı almış.
2022 yılına dair SEGE verilerinde ise;
Atakum ilçesi Türkiye’deki 973 ilçe içerisinde 6 sıra yükselerek 60. sırayı almış. İlkadım ilçesi ise ilginç bir şekilde 26 sıra gerileyerek 91. sırada yer almış. Sıralama ise; 191. sırada Tekkeköy, 210. sırada Canik ve 269. sırada Bafra olarak devam ediyor. Son sıralarda ise; 800. sıra ile Salıpazarı ve 810. sıra ile Asarcık geliyor. En dipte ise maalesef Ayvacık ilçesi 829.