Dr. Erhan Usta'dan "Orta Karadeniz Serbest Bölgesi ve Liman" Teklifi

İYİ Parti Ekonomi ve Kalkınma Politikaları Başkanı ve Samsun Milletvekili Dr. Erhan Usta, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülmekte olan 'Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi' kapsamında, Orta Karadeniz'in kalkınma vizyonuna ve çevresel dengelere doğrudan etki edecek önemli bir önerge sundu.

Usta, Adana Milletvekili Dr. Ayyüce Türkeş Taş ile birlikte verdiği önergede, kanun teklifinin 15’inci maddesinde yer alan “Orta Karadeniz Serbest Bölgesi” ibaresinin “Orta Karadeniz Serbest Bölgesi ve Liman” olarak değiştirilmesini teklif etti.
Samsun’un kalkınmasını isteriz, ama kıyılar yapılaşmaya açılmamalıdır
Komisyondaki konuşmasında Dr. Erhan Usta, Samsun’un kalkınması ve yatırım alması için her türlü girişimi desteklediklerini, ancak bunun anayasal, çevresel ve planlama ilkelerine uygun olması gerektiğini vurguladı; “Biz Samsun’un gelişmesi, kalkınması için Samsun’a yatırım getirecek her türlü şeyi elbette destekleriz; bir Samsun Milletvekili olarak ve İYİ Parti Grubu olarak.
Yalnız kıyılar bizim mutlak surette korumamız gereken alanlardır. Kıyıların yapılaşmaya açılmaması gerekir. Liman yapılmadan kıyıda bir serbest bölge kurulması, ülkenin her tarafında kıyıların sanayiye açılması gibi bir emsal doğurabilir. Bu da kıyıların korunmasına yönelik anayasal hükümlerin ihlaline yol açacaktır.”
Usta, mevcut tasarımda serbest bölgenin limansız şekilde planlanmasının hem anayasal hem de şehircilik açısından sorun oluşturacağını ifade etti.
“Serbest bölgeden çıkan malların limana taşınması zaten trafiğin çok yoğun olduğu bir bölgede yeni bir yük oluşturacaktır. Dolayısıyla bizim önerimiz, bu ifadenin ‘Orta Karadeniz Serbest Bölgesi ve Limanı’ şeklinde değiştirilmesi ve Samsun’un acil liman ihtiyacının bu kapsamda karşılanmasıdır.”
Kıyıların korunması anayasal zorunluluktur
Dr. Usta, önergenin gerekçesinde kıyıların anayasal statüsüne dikkat çekerek, yapılacak planlamanın bu çerçevede gerçekleştirilmesi gerektiğini belirtti.
“Limanı kıyıdan başka bir yere yapma imkânınız yoktur. Eğer liman olmadan kıyı bölgesinde sanayi veya ticari tesisler kurarsanız, bu durum Anayasa’ya açıkça aykırıdır. Bu düzenlemeyle hem kıyıların yapılaşmaya açılmasının önüne geçilecek, hem de kamu yararı gözetilmiş olacaktır.”
Usta, kıyı alanlarında serbest bölge planlaması yapılırken çevresel etki değerlendirme (ÇED) ve imar planı bütünlüğünün mutlaka sağlanması gerektiğini vurguladı; “Kıyılarımızda, plansız ve kontrolsüz bir sanayileşmenin emsal oluşturmasına izin verilmemelidir. Samsun özelinde atılacak yanlış bir adım, yarın başka şehirlerde ‘Samsun’a verdiniz, burada da yapalım’ denilerek kıyıların sanayiye açılmasına neden olur.”
Demiryolu ve karayolu bağlantıları planlanmadan serbest bölge eksik kalır
Önerge, sadece çevresel ve hukuki düzenleme değil, aynı zamanda bölgenin ulaşım altyapısına ilişkin stratejik bir plan önerisiydi.
Dr. Erhan Usta, Mert Irmağı Vadisi boyunca serbest bölge ve limana bir demiryolu hattı planlanmasının ve Doğu Çevre Yolu bağlantısının yapılmasının zorunlu olduğunu belirtti.
“Bu kanunun konusu doğrudan ulaşım değil belki, ama serbest bölgenin işlerlik kazanması için altyapı tamamlanmadan yatırım cazibesi oluşmaz. Mert Irmağı Vadisi’nden demiryolu, kara yolu için de doğu çevre yolu bağlantısı yapılmalıdır. Böyle bir bütünlük sağlanmadan bu bölge beklenen ekonomik katkıyı sağlayamaz.”
Orta Karadeniz Limanı, ekonomik büyüme ve çevre dengesini birleştiren bir modeldir
Dr. Usta, önergesinin sadece bir altyapı projesi değil, aynı zamanda bölgesel kalkınma, sürdürülebilir büyüme ve kamu yararı açısından bütüncül bir vizyon taşıdığını vurguladı.
“Orta Karadeniz Serbest Bölgesi ve Limanı projesi, hem Samsun’un hem de bölge illerinin ihracat kapasitesini artıracak, sanayiye ivme kazandıracak, aynı zamanda da çevreyi ve kıyı ekosistemini koruyacak bir modeldir.”
Usta, bu düzenlemenin hayata geçmesiyle birlikte Samsun’un Karadeniz’de stratejik bir lojistik merkez haline gelebileceğini, liman ve serbest bölgenin entegre çalışmasıyla yatırım ve istihdam kapasitesinin artacağını belirtti.
Biz burada hem çevreyi hem ekonomiyi koruyan bir model önerdik. Samsun’un geleceği için akılcı, sürdürülebilir ve anayasal temellere dayanan bir adım attık
Erhan Usta’nın verdiği önerge kabul edilmemiştir
Dr. Erhan Usta’nın “Orta Karadeniz Serbest Bölgesi ve Liman” başlıklı önergesi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yapılan görüşmelerin ardından AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla kabul edilmemiştir.
Kararın ardından değerlendirmede bulunan Usta, şu ifadeleri kullandı; “Biz, Samsun’un kalkınması ve Türkiye’nin çıkarı için teknik ve anayasal bir düzenleme önerdik. Ancak bu öneri, siyasi reflekslerle reddedildi. Bu, hem Samsun hem de Orta Karadeniz için kaybedilmiş bir fırsattır.”
“Kamu yararını, çevreyi ve Anayasa’yı gözeten her önerinin takipçisi olmaya devam edeceğiz. Kıyılarımızı koruyarak kalkınmak mümkündür; mesele, akılcı planlama ve irade meselesidir.”